Αταλάντη, ηρωίδα της αρχαιότητας, η πιο γρήγορη από όλους τους θνητούς και η μοναδική γυναίκα
αργοναύτης. Η ιστορία της συνδέεται άλλοτε με τους αρκαδικούς κι άλλοτε με τους βοιωτικούς μύθους. Οι δυο μύθοι έχουν τόσα κοινά χαρακτηριστικά που δεν μας επιτρέπουν να θεωρήσουμε πως υπήρχαν δυο διαφορετικές ηρωίδες με το ίδιο όνομα. Κατά τον αρκαδικό μύθο, πατρίδα της ήταν το
Λύκαιο, το Μαίναλο ή η Τεγέα. Όταν γεννήθηκε η Αταλάντη, ο πατέρας της, επειδή ήθελε μόνο γιους,
την εγκατέλειψε στο όρος Παρθένιο κοντά στην είσοδο μιας σπηλιάς. Στην αρχή, την Αταλάντη,
τη φρόντιζε μια αρκούδα (σύμβολο της Άρτεμης) και αργότερα την περιμάζεψαν κάποιοι κυνηγοί.
Κοντά τους έμεινε μέχρι να μεγαλώσει κι έμαθε τα μυστικά του κυνηγιού. Όταν μεγάλωσε δεν ήθελε να παντρευτεί και ζούσε με αγνότητα. Πήρε μέρος στο κυνήγι του Καλυδώνιου κάπρου παρά τις αντιδράσεις των συγκεντρωμένων ηρώων, οι οποίοι αρνούνταν να συμμετάσχουν σε κυνήγι
που θα έπαιρνε μέρος μία γυναίκα. Ο Μελέαγρος όμως, ο γιος του βασιλιά Οινέως, του διοργανωτή του αγώνα, ερωτεύτηκε την ηρωίδα κι έπεισε τους υπόλοιπους ήρωες να τη δεχτούν. Μετά
από έξι μέρες κυνηγιού η Αταλάντη σκότωσε μαζί με τον Μελέαγρο τον κάπρο, ρίχνοντας πρώτη εκείνη το θανατηφόρο βέλος και σύμφωνα με το έθιμο έλαβε σαν έπαθλο το κεφάλι και το δέρμα του ζώου. Πήρε μέρος στην αργοναυτική εκστρατεία μαζί με τον Μελέαγρο. Μετά το τέλος της εκστρατείας, στους ταφικούς αγώνες που έγιναν προς τιμήν του Πελία, η Αταλάντη νίκησε στην πάλη τον Πηλέα. Σύμφωνα με τον βοιωτικό μύθο η Αταλάντη από πολύ μικρή είχε δείξει μεγάλες ικανότητες στο κυνήγι και ήταν ανίκητη στο τρέξιμο. Ζούσε στα δάση κι απέφευγε τους ανθρώπους, επειδή ήθελε να μείνει πιστή στην Άρτεμη και να παραμείνει αγνή, ή, κατά άλλους, επειδή υπήρχε κάποιος χρησμός που έλεγε πως αν παντρευόταν θα μεταμορφωνόταν σε ζώο. Ο πατέρας της δέχτηκε την απόφασή της να μην παντρευτεί υπό τον όρο ότι αν κάποιος την κέρδιζε σε αγώνα δρόμου
εκείνος θα την έκανε γυναίκα του. Η Αταλάντη, επειδή ήταν ανίκητη στο τρέξιμο, συμφώνησε, με τη συμφωνία ότι θα είχε το δικαίωμα να σκοτώνει τους ηττημένους. Για το λόγο αυτό στις εκκινήσεις των αγώνων έδινε σε κάθε επίδοξο μνηστήρα ένα μικρό προβάδισμα. Εκείνη ακολουθούσε κρατώντας ένα δόρυ με το οποίο τρυπούσε τον νέο όταν τον έφτανε. Πολλοί είχαν βρει τέτοιο θάνατο, μέχρι που ο Ιππομένης ξεπέρασε την Αταλάντη στο τρέξιμο με τέχνασμα που του υπέδειξε η θεά Αφροδίτη. Η θεά τού χάρισε τρία χρυσά μήλα από τον Κήπο των Εσπερίδων με την εντολή να τα χρησιμοποιήσει μόνο όταν κινδύνευε να χάσει στον αγώνα ρίχνοντας ένα ένα πλάγια. Κατά τη
διάρκεια του αγώνα, καθώς ο Ιππομένης προηγούνταν, έριχνε πίσω του από ένα χρυσό μήλο κάθε φορά που η Αταλάντη τον πλησίαζε. Πράγματι η Αταλάντη λοξοδρομούσε κάθε φορά για να κυνηγήσει το μήλο. Με τον τρόπο αυτό ο Ιππομένης κατάφερε να κερδίσει τον αγώνα και να την παντρευτεί. Οι δυο νέοι, παρασυρμένοι από τον έρωτά τους, περιπλανιόνταν στα δάση και ενώθηκαν μέσα σε ναό αφιερωμένο στη θεά Κυβέλη ή κατ’ άλλους στον Δία Καλλίνικο ή στο ιερό δάσος της θεάς Ήρας. Επειδή αυτό θεωρούνταν ανόσιο, τιμωρήθηκαν με τη μεταμόρφωσή τους σε ζευγάρι λιονταριών. Τη διήγηση αυτού του μύθου μάς διέσωσε ο Ησίοδος στους Καταλόγους του. Εκτός
όμως από αυτόν και άλλοι μύθοι υπήρχαν με διάφορες παραλλαγές.
Ιστορία
Αν και η ιστορία της περιοχής ξεκινά στην Αχαϊκή εποχή, υπάρχουν ενδείξεις ότι η περιοχή κατοικείται ήδη από τη Νεολιθική εποχή. Πρωτεύουσα της Λοκρίδας ήταν η πόλη Οπούς. Κατά τον Ησίοδο και τον Πλούταρχο, η πόλη Οπούς πήρε το όνομα της από τον Οπούντα, ο οποίος ήταν γιός του Λοκρού και δισέγγονος του Δευκαλίωνα και της Πύρρας. Οι Οπούντιοι Λοκροί συμμετείχαν στον Τρωικό Πόλεμο με 40 καράβια και 4.000 πολεμιστές. Επικεφαλής των Οπούντιων ήταν ο Αίας ο Λοκρός, γιος του Οϊλέως. Ο Αίας διακρίθηκε ιδιαίτερα στον Τρωικό Πόλεμο, ωστόσο κατά την επιστροφή του από την Τροία έπεσε σε θαλασσοταραχή με αποτέλεσμα να βυθιστούν τα πλοία του και να έχει ο ίδιος και το πλήρωμά του άδοξο τέλος.
Από τον Οπούντα καταγόταν ο καλύτερος φίλος του Αχιλλέα, ο Πάτροκλος, γιος του Μενοίτιου. Ο Πάτροκλος, όταν ήταν ακόμη παιδί, σκότωσε πάνω στο παιχνίδι ένα συνομήλικο του αρχοντόπουλο. Αν και ήταν ανήλικος, ο Πάτροκλος έπρεπε να φύγει από τον τόπο του, γιατί τον βάραινε το αίμα του νεκρού. Έτσι ο πατέρας του τον έφερε στον Πηλέα, που τον ανάθρεψε
μαζί με τον Αχιλλέα σαν δικό του παιδί. Η πόλη άκμασε στους ιστορικούς χρόνους της αρχαιότητας. Οι Οπούντιοι Λοκροί πολέμησαν στις Θερμοπύλες στο πλευρό του Λεωνίδα και έλαβαν μέρος στον Πελοποννησιακό Πόλεμο ως σύμμαχοι των Σπαρτιατών. Το πολίτευμα των Λοκρών ήταν δημοκρατικό και σε αντίθεση με άλλες πόλεις-κράτη της αρχαίας Ελλάδας δεν υπήρχε το καθεστώς της δουλείας. Ο Οπούντας κατακτήθηκε το 195 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Η περιοχή από τον 3ο αιώνα μ.Χ. δέχθηκε πολλές καταστροφικές επιδρομές, με αποτέλεσμα να αρχίσει η παρακμή της.
Ενδεικτικά, η περιοχή κατακτήθηκε από τους Γότθους, τους Βανδάλους, τους Σλάβους, τους Βούλγαρους, τους Φράγκους και τους Καταλανούς. Η ονομασία Αταλάντη μνημονεύεται για πρώτη φορά στους χρόνους του Ιουστινιανού Α΄. Το 14ο αιώνα η περιοχή κατακτήθηκε από τους Καταλανούς, οι οποίοι ίδρυσαν τη Βαρονία της Αταλάντης. Οι Τούρκοι κατακτούν την Αταλάντη το 1458. Επί Τουρκοκρατίας, η πόλη αναφέρεται ως Ταλάντι και ήταν Καζάς (έδρα δήμου). Οι κάτοικοι της Αταλάντης επαναστάτησαν στις 31 Μαρτίου του 1821 υψώνοντας τη σημαία της ελευθερίας
υπό τον Αντώνη Κοντοσόπουλο ή Γεράντωνο. Η Αταλάντη απελευθερώθηκε οριστικά στις 6 Νοεμβρίου 1828 από τον οπλαρχηγό Μήτρο Λιακόπουλο. Αμέσως μετά εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Τουρκομαχαλά της Αταλάντης Μακεδόνες, οι οποίοι στη συνέχεια ίδρυσαν το Δήμο Νέας Πέλλης. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκαν στην Αταλάντη πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη
αργοναύτης. Η ιστορία της συνδέεται άλλοτε με τους αρκαδικούς κι άλλοτε με τους βοιωτικούς μύθους. Οι δυο μύθοι έχουν τόσα κοινά χαρακτηριστικά που δεν μας επιτρέπουν να θεωρήσουμε πως υπήρχαν δυο διαφορετικές ηρωίδες με το ίδιο όνομα. Κατά τον αρκαδικό μύθο, πατρίδα της ήταν το
Λύκαιο, το Μαίναλο ή η Τεγέα. Όταν γεννήθηκε η Αταλάντη, ο πατέρας της, επειδή ήθελε μόνο γιους,
την εγκατέλειψε στο όρος Παρθένιο κοντά στην είσοδο μιας σπηλιάς. Στην αρχή, την Αταλάντη,
τη φρόντιζε μια αρκούδα (σύμβολο της Άρτεμης) και αργότερα την περιμάζεψαν κάποιοι κυνηγοί.
Κοντά τους έμεινε μέχρι να μεγαλώσει κι έμαθε τα μυστικά του κυνηγιού. Όταν μεγάλωσε δεν ήθελε να παντρευτεί και ζούσε με αγνότητα. Πήρε μέρος στο κυνήγι του Καλυδώνιου κάπρου παρά τις αντιδράσεις των συγκεντρωμένων ηρώων, οι οποίοι αρνούνταν να συμμετάσχουν σε κυνήγι
που θα έπαιρνε μέρος μία γυναίκα. Ο Μελέαγρος όμως, ο γιος του βασιλιά Οινέως, του διοργανωτή του αγώνα, ερωτεύτηκε την ηρωίδα κι έπεισε τους υπόλοιπους ήρωες να τη δεχτούν. Μετά
από έξι μέρες κυνηγιού η Αταλάντη σκότωσε μαζί με τον Μελέαγρο τον κάπρο, ρίχνοντας πρώτη εκείνη το θανατηφόρο βέλος και σύμφωνα με το έθιμο έλαβε σαν έπαθλο το κεφάλι και το δέρμα του ζώου. Πήρε μέρος στην αργοναυτική εκστρατεία μαζί με τον Μελέαγρο. Μετά το τέλος της εκστρατείας, στους ταφικούς αγώνες που έγιναν προς τιμήν του Πελία, η Αταλάντη νίκησε στην πάλη τον Πηλέα. Σύμφωνα με τον βοιωτικό μύθο η Αταλάντη από πολύ μικρή είχε δείξει μεγάλες ικανότητες στο κυνήγι και ήταν ανίκητη στο τρέξιμο. Ζούσε στα δάση κι απέφευγε τους ανθρώπους, επειδή ήθελε να μείνει πιστή στην Άρτεμη και να παραμείνει αγνή, ή, κατά άλλους, επειδή υπήρχε κάποιος χρησμός που έλεγε πως αν παντρευόταν θα μεταμορφωνόταν σε ζώο. Ο πατέρας της δέχτηκε την απόφασή της να μην παντρευτεί υπό τον όρο ότι αν κάποιος την κέρδιζε σε αγώνα δρόμου
εκείνος θα την έκανε γυναίκα του. Η Αταλάντη, επειδή ήταν ανίκητη στο τρέξιμο, συμφώνησε, με τη συμφωνία ότι θα είχε το δικαίωμα να σκοτώνει τους ηττημένους. Για το λόγο αυτό στις εκκινήσεις των αγώνων έδινε σε κάθε επίδοξο μνηστήρα ένα μικρό προβάδισμα. Εκείνη ακολουθούσε κρατώντας ένα δόρυ με το οποίο τρυπούσε τον νέο όταν τον έφτανε. Πολλοί είχαν βρει τέτοιο θάνατο, μέχρι που ο Ιππομένης ξεπέρασε την Αταλάντη στο τρέξιμο με τέχνασμα που του υπέδειξε η θεά Αφροδίτη. Η θεά τού χάρισε τρία χρυσά μήλα από τον Κήπο των Εσπερίδων με την εντολή να τα χρησιμοποιήσει μόνο όταν κινδύνευε να χάσει στον αγώνα ρίχνοντας ένα ένα πλάγια. Κατά τη
διάρκεια του αγώνα, καθώς ο Ιππομένης προηγούνταν, έριχνε πίσω του από ένα χρυσό μήλο κάθε φορά που η Αταλάντη τον πλησίαζε. Πράγματι η Αταλάντη λοξοδρομούσε κάθε φορά για να κυνηγήσει το μήλο. Με τον τρόπο αυτό ο Ιππομένης κατάφερε να κερδίσει τον αγώνα και να την παντρευτεί. Οι δυο νέοι, παρασυρμένοι από τον έρωτά τους, περιπλανιόνταν στα δάση και ενώθηκαν μέσα σε ναό αφιερωμένο στη θεά Κυβέλη ή κατ’ άλλους στον Δία Καλλίνικο ή στο ιερό δάσος της θεάς Ήρας. Επειδή αυτό θεωρούνταν ανόσιο, τιμωρήθηκαν με τη μεταμόρφωσή τους σε ζευγάρι λιονταριών. Τη διήγηση αυτού του μύθου μάς διέσωσε ο Ησίοδος στους Καταλόγους του. Εκτός
όμως από αυτόν και άλλοι μύθοι υπήρχαν με διάφορες παραλλαγές.
Ιστορία
Αν και η ιστορία της περιοχής ξεκινά στην Αχαϊκή εποχή, υπάρχουν ενδείξεις ότι η περιοχή κατοικείται ήδη από τη Νεολιθική εποχή. Πρωτεύουσα της Λοκρίδας ήταν η πόλη Οπούς. Κατά τον Ησίοδο και τον Πλούταρχο, η πόλη Οπούς πήρε το όνομα της από τον Οπούντα, ο οποίος ήταν γιός του Λοκρού και δισέγγονος του Δευκαλίωνα και της Πύρρας. Οι Οπούντιοι Λοκροί συμμετείχαν στον Τρωικό Πόλεμο με 40 καράβια και 4.000 πολεμιστές. Επικεφαλής των Οπούντιων ήταν ο Αίας ο Λοκρός, γιος του Οϊλέως. Ο Αίας διακρίθηκε ιδιαίτερα στον Τρωικό Πόλεμο, ωστόσο κατά την επιστροφή του από την Τροία έπεσε σε θαλασσοταραχή με αποτέλεσμα να βυθιστούν τα πλοία του και να έχει ο ίδιος και το πλήρωμά του άδοξο τέλος.
Από τον Οπούντα καταγόταν ο καλύτερος φίλος του Αχιλλέα, ο Πάτροκλος, γιος του Μενοίτιου. Ο Πάτροκλος, όταν ήταν ακόμη παιδί, σκότωσε πάνω στο παιχνίδι ένα συνομήλικο του αρχοντόπουλο. Αν και ήταν ανήλικος, ο Πάτροκλος έπρεπε να φύγει από τον τόπο του, γιατί τον βάραινε το αίμα του νεκρού. Έτσι ο πατέρας του τον έφερε στον Πηλέα, που τον ανάθρεψε
μαζί με τον Αχιλλέα σαν δικό του παιδί. Η πόλη άκμασε στους ιστορικούς χρόνους της αρχαιότητας. Οι Οπούντιοι Λοκροί πολέμησαν στις Θερμοπύλες στο πλευρό του Λεωνίδα και έλαβαν μέρος στον Πελοποννησιακό Πόλεμο ως σύμμαχοι των Σπαρτιατών. Το πολίτευμα των Λοκρών ήταν δημοκρατικό και σε αντίθεση με άλλες πόλεις-κράτη της αρχαίας Ελλάδας δεν υπήρχε το καθεστώς της δουλείας. Ο Οπούντας κατακτήθηκε το 195 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Η περιοχή από τον 3ο αιώνα μ.Χ. δέχθηκε πολλές καταστροφικές επιδρομές, με αποτέλεσμα να αρχίσει η παρακμή της.
Ενδεικτικά, η περιοχή κατακτήθηκε από τους Γότθους, τους Βανδάλους, τους Σλάβους, τους Βούλγαρους, τους Φράγκους και τους Καταλανούς. Η ονομασία Αταλάντη μνημονεύεται για πρώτη φορά στους χρόνους του Ιουστινιανού Α΄. Το 14ο αιώνα η περιοχή κατακτήθηκε από τους Καταλανούς, οι οποίοι ίδρυσαν τη Βαρονία της Αταλάντης. Οι Τούρκοι κατακτούν την Αταλάντη το 1458. Επί Τουρκοκρατίας, η πόλη αναφέρεται ως Ταλάντι και ήταν Καζάς (έδρα δήμου). Οι κάτοικοι της Αταλάντης επαναστάτησαν στις 31 Μαρτίου του 1821 υψώνοντας τη σημαία της ελευθερίας
υπό τον Αντώνη Κοντοσόπουλο ή Γεράντωνο. Η Αταλάντη απελευθερώθηκε οριστικά στις 6 Νοεμβρίου 1828 από τον οπλαρχηγό Μήτρο Λιακόπουλο. Αμέσως μετά εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Τουρκομαχαλά της Αταλάντης Μακεδόνες, οι οποίοι στη συνέχεια ίδρυσαν το Δήμο Νέας Πέλλης. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκαν στην Αταλάντη πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου